Προτομή Αναγνωστοπούλου Μιχαήλ ή Μάικλ Ανάγνος

Μεγάλο Πάπιγκο

Προαύλιος χώρος Δημοτικού Σχολείου

Γεννήθηκε στο Πάπιγκο Ζαγορίου.

Έμαθε τα πρώτα γράμματα στο σχολείο του χωριού του. Το 1853 γράφηκε στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων, έλαβε υποτροφία από το κληροδότημα Σεμιτέλου και ολοκλήρωσε τις σπουδές του με άριστα.

Το 1856 γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1861 αναγορεύτηκε διδάκτωρ φιλοσοφίας σε ηλικία 24 ετών.

Παράλληλα, εντρύφησε στην Ελληνική, τη Λατινική και τη Γαλλική γλώσσα. Τον ενδιέφερε πολύ η δημοσιογραφία και το 1861 προσελήφθη στην καθημερινή εφημερίδα των Αθηνών «Εθνοφύλαξ».

Γνώρισε τον Σάμιουελ Χάου, ο οποίος ασχολείτο με την εκπαίδευση τυφλών και κωφών, και τον ακολούθησε στην Αμερική, όπου δίδαξε σε τυφλούς μαθητές ελληνικά και λατινικά.

Στη συνέχεια έγινε Καθηγητής των ελληνικών σε Αμερικάνικο Κολλέγιο κι έλαβε μόνιμη θέση στο Ινστιτούτο Perkins. Μάλιστα, νυμφεύτηκε την κόρη του Χάου, Ιουλία Ρωμάνα, και εγκαταστάθηκε οριστικά στη Βοστώνη.

Μετά τον θάνατο του Χάου ανέλαβε σε ηλικία 39 ετών τη θέση του διευθυντή και προσπάθησε με ζήλο να συνεχίσει και να επεκτείνει το έργο του βελτιώνοντας το ίδρυμα και την προσφορά του στα παιδιά.

Πέτυχε να αυξήσει τα κεφάλαια του Ινστιτούτου Perkins διευκολύνοντας τη μελέτη των μαθητών. Κατόρθωσε να δημιουργήσει νηπιαγωγείο για τυφλά παιδιά, ενώ το ίδρυμα διέθετε σημαντική βιβλιοθήκη και εξοπλισμό για τη διδασκαλία της μουσικής. Ανέπτυξε πρότυπα προγράμματα εκπαίδευσης για τους τυφλούς, αλλά σχεδίασε και ειδικές γραφομηχανές για ανθρώπους με μειωμένη ή καθόλου όραση. Οι γραφομηχανές Perkins υπάρχουν μέχρι και σήμερα.

Μέσα από το ίδρυμα πολλά παιδιά έλαβαν καθοριστική βοήθεια για τη ζωή τους. Οργάνωσε πρόγραμμα για την απασχόληση των τυφλών, με εξαιρετικά αποτελέσματα.

Ο Αναγνωστόπουλος βοήθησε τα μέγιστα ώστε να γίνει η μικρή τυφλή και κωφάλαλη Κέλερ διδάκτωρ φιλοσοφίας και επιστήμονας της ειδικής αγωγής. Η Έλεν Κέλερ, στην αυτοβιογραφία της το 1966 εκφράζει τη βαθιά της ευγνωμοσύνη στον Μιχαήλ Αναγνωστόπουλο.

Ιδρύει στη Βοστώνη την «Εθνική Ένωση» για την ενίσχυση του Μακεδονικού Ζητήματος. Το ταμείο της θα βοηθήσει τη δημιουργία Εθνικού Στόλου. Οι απόδημοι Έλληνες συγκινούνται και τρέχουν στο κάλεσμά του.

Τον Μάρτιο του 1906 αναχώρησε για το τελευταίο του ταξίδι στην Ευρώπη. Η υγεία του είχε ήδη εξασθενήσει πολύ. Επισκέφτηκε την Τουρκία, τη Σερβία και τη Ρουμανία. Η κατάστασή του σύντομα επιδεινώθηκε και άφησε την τελευταία του πνοή στο Τούρνο Σεβερίν της Ρουμανίας. Ενταφιάστηκε στο ορθόδοξο κοιμητήριο της πόλης και χρόνια αργότερα τα οστά του μεταφέρθηκαν στην Κόνιτσα, όπου βρίσκεται πλέον ο τάφος του.

Αναφορικά με την προσφορά του πρέπει να αναφερθεί η ίδρυση το 1880 στο Πάπιγκο των «Καλλίνειων Σχολείων» στη μνήμη της μητέρας του Καλλίνης, ενώ μετά τον θάνατό του και σύμφωνα με τη διαθήκη του ιδρύθηκε «Πρακτική Γεωργική Σχολή» στην Κόνιτσα, η οποία μετονομάστηκε σε «Αναγνωστοπούλειο Σχολή» προς τιμήν του.

Η «Πολυχρόνειος Σχολή» στο Μεγάλο Πάπιγκο οικοδομήθηκε το 1897. Στον προαύλιο χώρο του σχολικού κτιρίου υπάρχει η προτομή του Μιχαήλ Αναγνωστόπουλου, χωρίς την οικονομική ενίσχυση του οποίου δεν θα ήταν δυνατή η ανέγερση και αποπεράτωση του διδακτηρίου.

Στη διαθήκη του φρόντισε όλα τα σχολεία που ίδρυσε.

Το κίνητρο των δωρεών του βρίσκεται συμπυκνωμένο στη φράση που υπάρχει χαραγμένη στη βάση της προτομής του:

«

Ζήσας επί μακρόν χρόνον εν τη αλλοδαπή ούτε εν ταις λύπαις, ούτε εν ταις ευτυχίαις ελησμόνησα την αγαπητήν μου πατρίδα, διετέλεσα δε ενθαρρύνων αείποτε.

»

O κυβερνήτης της Μασαχουσέτης τον αποχαιρέτισε ως εξής:

«

Το όνομα του Μάικλ Ανάγνος ανήκει στην Ελλάδα,

η φήμη του στη Μασαχουσέτη,

αλλά το έργο του στην ανθρωπότητα.

»

Το επίγραμμα στην αναθηματική στήλη του Αναγνωστόπουλου που υπάρχει στο κεντρικό κτίριο του Ινστιτούτου Perkins γράφει:

«

Michael Anagnos

November 7, 1837 - June 29, 1906

Vico Ortus Graeco - Tendebat sember - Ad Meliora - Atque Exelsiora.

»

Δηλαδή:

«

Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος

7 Νοεμβρίου 1837 – 29 Ιουνίου 1906

Kατάγονταν από ένα ελληνικό χωριό

Όραμά του ήταν πάντα το καλύτερο και το ανώτερο.

»

Εκείνος θα περιοριζόταν στα σίγουρα στον επικήδειο που έγραψε γι’ αυτόν μεγάλη αμερικανική εφημερίδα:

«Έκανε τους τυφλούς να βλέπουν»