Περιφέρεια:
Περιφερειακή Ενότητα:
Δήμος:
Θέση:
Τι αφορά:
Θέμα:
Κωδικός:
Φωτογραφίες:
ΑΤΤΙΚΗΣ
ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΑΘΗΝΩΝ
ΒΥΡΩΝΟΣ
ΒΥΡΩΝΑΣ, ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΗΜ. ΒΑΡΟΥΤΙΔΗ, ΠΡΩΗΝ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ
ΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑΚΙΑ
ΔΙΑΦΟΡΑ
0999
ΓΚΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΟΣ, ΝΤΑΣ ΙΟΣ ΤΑΚΗΣ
Τα αγαλματάκια
Πλατεία Δημήτρη Βαρουτίδη (πρώην πλατεία Αναλήψεως)
Στην μικρή πλατεία Αναλήψεως (σημερινή ονομασία πλατεία Δημήτρη Βαρουτίδη) στον Βύρωνα, στις 18/05/1956, επί δημαρχίας Άγγελου Κωνσταντιλιέρη (που διετέλεσε δήμαρχος από το 1951 έως το 1959) και παρουσία του πρεσβευτή των ΗΠΑ Κάβεντις Κάνον, έγιναν τα αποκαλυπτήρια μιας πρωτοποριακής, ξεχωριστής ως περιεχόμενο δημιουργίας, που έφερε την ονομασία "Μνημείο Εργασίας" και που αποτελούσε συγχρόνως και μνημείο της προσφυγιάς του 1922, φέροντας επίσης την ονομασία "Μνημείο Χαμένων Πατρίδων". "Μνημείο με ζωντανή μιλιά" το είχε χαρακτηρίσει η ποιήτρια Ελένη Βακαλό, στο οποίο ο δημιουργός και γλύπτης Κώστας Κλουβάτος που το φιλοτέχνησε, άφηνε τον συνηθισμένο τύπο των στατικών ηρώων και των ταφικών αναγλύφων, για να παρουσιάσει μια οικοδομή σε δράση: με σκαλωσιές, τοιχοδομίες, χάλκινες φρίζες, πυλώνες, στην οποία δούλευαν, ανεβασμένοι σε τρία - διαφορετικού ύψους - επίπεδα, τρεις μπρούντζινοι εργάτες, ένας χτίστης, ένας μαραγκός και ένας σιδεράς. Στο σύμπλεγμα, που είχε χρηματοδοτηθεί από τον καταγόμενο από τη Σμύρνη επιχειρηματία και πρόεδρο των ΑΧΕΠΑ (Ελληνοαμερικανική Οργάνωση στις ΗΠΑ) Μιχάλη Λάσκαρη, ανήκαν και τέσσερις ανάγλυφες εντοιχισμένες, επίσης μπρούτζινες παραστάσεις. Οι παραστάσεις αυτές απεικόνιζαν σε τέσσερα στάδια όλη την περιπετειώδη πορεία των προσφύγων από τη βίαιη εκδίωξή τους από τις προγονικές εστίες μέχρι και την εγκατάστασή τους στη Μητέρα Πατρίδα. Η ονομασία της πρώτης παράστασης ήταν η Ευδαιμονία, της δεύτερης η Καταστροφή, της τρίτης η Προσφυγιά και της τέταρτης η Αποκατάσταση (απόσπασμα από το βιβλίο: 90 ΧΡΟΝΙΑ ΒΥΡΩΝΑΣ - Στους πρόποδες του Υμηττού, του κ. Απόστολου Κ. Κοκόλια). Στο πάνω μέρος της εισόδου του μνημείου υπήρχε η εξής επιγραφή: "ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΤΡΙΔΩΝ Η ΨΥΧΗ ΕΙΜΑΣΤ'ΕΜΕΙΣ ΠΟΥ ΖΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΠΟΥ ΑΝΑΠΟΛΟΥΜΕ" Ενώ, σε παρακείμενη του μνημείου μικρή πλάκα αναγραφόταν: "ΑΦΙΕΡΟΥΤΑΙ ΣΤΟΝ ΤΙΜΙΟ ΜΟΧΘΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΜΟΥ / ΜΙΧΑΗΛ ΛΑΣΚΑΡΗΣ 1956" Λίγα χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, το σύμπλεγμα αποσύρεται μέσα σε μια νύχτα από την τότε διορισμένη διοίκηση του Δήμου (Λιάσκας Χριστόφορος: 1967-1974) και τα γλυπτά καταλήγουν σε κάποια αποθήκη του δήμου, ενώ οι τέσσερις μπρούτζινες ανάγλυφες παραστάσεις μεταφέρονται στο γκαράζ της καθαριότητας του Δήμου και χρησιμοποιούνται ως πλάκες για την κατασκευή της μπάρας για τα απορριμματοφόρα και χάνονται οριστικά (πληροφορία-Πηγή: 90 ΧΡΟΝΙΑ ΒΥΡΩΝΑΣ - Στους πρόποδες του Υμηττού, του κ. Απόστολου Κ. Κοκόλια). Στη μεταπολίτευση και επί δημαρχίας Δημήτρη Κωνσταντιλιέρη (1975-1978) το βασικό στοιχείο του μνημείου, οι τρεις ορειχάλκινες μορφές, "τα Αγαλματάκια", βρέθηκαν και ανασύρθηκαν από τις αποθήκες του δήμου και μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν προχείρως πάνω σε τσιμεντένιες βάσεις μέσα στο Άλσος της Αγίας Τριάδας. Όμως κατά τη διάρκεια της εκεί παραμονής τους θα υποστούν σοβαρές ζημιές. Από τον σιδερά θα χαθούν το σφυρί, το αμόνι και το αριστερό του πόδι. Από τον χτίστη θα χαθεί το μυστρί, το δεξί κάτω άκρο του, ενώ στην πλάτη ανοίχτηκε μια τρύπα. Τέλος στη μορφή του μαραγκού υπάρχει φθορά στη μύτη, ενώ έχει χαθεί το μεγαλύτερο τμήμα του πριονιού και έχει απομείνει μόνον η λαβή. Επί δημαρχίας Νίκου Χαρδαλιά (2003-2014) οι τρεις μορφές, ως ενιαίο σύμπλεγμα, με το αισθητικό αποτέλεσμα να απέχει πλέον παρασάγγας από αυτό που ο γλύπτης Κώστας Κλουβάτος είχε αρχικά δημιουργήσει, επανατοποθετήθηκαν στην πρώην πλατεία Αναλήψεως, που πια ονομαζόταν πλατεία Δημήτρη Βαρουτίδη προς τιμή του ήρωα της Εθνικής Αντίστασης. Οι ζημιές όμως που είχαν υποστεί δεν αποκαταστάθηκαν ποτέ! Το παλαιό φωτογραφικό υλικό προέρχεται από φωτογραφίες του Γιώργου Μπακούρου που περιέχονται στο βίντεο του Youtube με τίτλο: «Μνημείο της Δουλειάς», γνωστό στους Βυρωνιώτες ως «τα Αγαλματάκια». Η τελευταία φωτογραφία προέρχεται από το άρθρο "Βανδαλισμένα τα αγαλματάκια στην Πλατεία Βαρουτίδη, σε άθλια κατάσταση όλη η πλατεία"









